İÇTİHAT- 1

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/3225 K. 2014/15341 T. 03.07.2014

* EVLİ KADININ BAŞKA ERKEKLERLE CEP TELEFONU VE SANAL ORTAMDA ÇOK SAYIDA GÖRÜŞMELER YAPMASI (Kadının Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Sağlama ve Eşine Sadık Kalma Yükümlülüğünü İhlal Ettiği ve Evlilik Birliğinin Ortak Hayatı Sürdürmesi Diğer Eşten Beklenmeyecek Derecede Temelinden Sarsıldığı/Bu Davranışların Haysiyetsiz Hayat Sürme Olarak Kabule Yeterli Görülmediği – Kocanın İki Ayrı Boşanma Sebebinden Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Davasının Kabulü Gerektiği)

* BOŞANMA DAVASI (İki Ayrı Boşanma Sebebine Dayanılabilineceği/Haysiyetsiz Hayat Sürme ve Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması – Haysiyetsiz Hayat Sürme İçin İlişkinin Yaşam Tarzı Olarak Benimsenmesi Az Veya Çok Devamlılık Göstermesi Gerektiği/Kadının Başka Erkeklerle Cep Telefonu ve Sanal Ortamda Çok Sayıda Görüşmelerinin Evlilik Birliğini Temelinden Sarsacağı/Kocanın Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Davasının Kabulü Edileceği)

* HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME (Boşanma Kararı Verilebilmesi İçin İlişkinin Yaşam Tarzı Olarak Benimsenmesi Az Veya Çok Devamlılık Göstermesi Gerektiği – Kadının Başka Erkeklerle Cep Telefonu ve Sanal Ortamda Çok Sayıda Görüşmelerinin Evlilik Birliğini Temelinden Sarsacağı/Bu Davranışların Haysiyetsiz Hayat Sürdüğünü Kabule Yeterli Görülmediği)

* ŞİDDETLİ GEÇİMSİZLİK (Sebebiyle Açılan Boşanma Davasının Kabulü Gerektiği/Kadının Başka Erkeklerle Cep Telefonu ve Sanal Ortamda Çok Sayıda Görüşmeler Yapması – Kadının Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Sağlama ve Eşine Sadık Kalmak Yükümlülüğünü İhlal Ettiği ve Evlilik Birliğinin Ortak Hayatı Sürdürmesi Diğer Eşten Beklenmeyecek Derecede Temelinden Sarsıldığı)

* EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI (Kadının Başka Erkeklerle Cep Telefonu ve Sanal Ortamda Çok Sayıda Görüşmeler Yapması/Kadının Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Sağlama ve Eşine Sadık Kalmak Yükümlülüğünü İhlal Ettiği ve Evlilik Birliğinin Ortak Hayatı Sürdürmesi Diğer Eşten Bekleneneyeceği – Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Boşanma Davasının Kabulü)

4721/m. 163, 166, 185

ÖZET : Boşanma talepli açılan bir davada; iki ayrı boşanma sebebine dayanılabililir. Davacı-davalı kocanın dava dilekçesindeki açıklamalarından boşanma talebinin haysiyetsiz hayat sürme yanında evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine de dayandığı anlaşılmaktadır. Haysiyetsiz hayattan söz edilebilmesi ve bu sebeple boşanma kararı verilebilmesi için, başkalarıyla ilişkinin bir yaşam tarzı olarak benimsenmiş olması ve bu şekilde yaşamanın az veya çok devamlılık göstermesi gerekir. Davalı-davacı kadının başka erkeklerle cep telefonu ve sanal ortamda çok sayıda görüşmeler yaptığı, evlilik birliğinin mutluluğunu sağlama ve eşine sadık kalmak yükümlülüğünü ihlal ettiği ve evlilik birliğini ve ortak hayatı sürdürmesi diğer eşten beklenmeyecek derecede temelinden sarstığı da açık ve tartışmasızdır. Kocanın şiddetli geçimsizlik hukuki sebebiyle açılan boşanma davasının kabulü gerekir.

Boşanmaya sebep olan olaylarda davalı-karşı davacı kadın ağır kusurlu ise de, koca da hakaret edip evin kilidini değiştirdiğinden kusurlu olup, davalı-karşı davacı kadının boşanma davasının kabulü ile boşanmaya karar verilmelidir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm, davacı-davalı (koca) tarafından velayet, yararına hükmolunan manevi tazminatın miktarı, maddi tazminat talebinin reddi yönünden; davalı-davacı (kadın) tarafından ise her iki dava yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-) Boşanma talepli açılan bir davada; iki ayrı boşanma sebebine dayanılabililir. Davacı-davalı kocanın dava dilekçesindeki açıklamalarından boşanma talebinin haysiyetsiz hayat sürme (MK 163 md.) yanında Türk Medeni Kanunu’nun 166/1. maddesinde düzenlenen evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine de dayandığı anlaşılmaktadır. Haysiyetsiz hayattan söz edilebilmesi ve bu sebeple boşanma kararı verilebilmesi için, başkalarıyla ilişkinin bir yaşam tarzı olarak benimsenmiş olması ve bu şekilde yaşamanın az veya çok devamlılık göstermesi gerekir. Davalı-davacının başka erkeklerle cep telefonu ve sanal ortamda çok sayıda görüşmeler yaptığı, yapılan soruşturma ve toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Davalı-davacının gerçekleşen bu davranışları ve toplanan deliller haysiyetsiz hayat sürdüğünü kabule yeterli görülmemiştir. Davada Türk Medeni Kanununun 163. maddesi koşulları oluşmamış ise de, davalı-davacının bu davranışlarının Türk Medeni Kanununun 185. maddesinde yer alan evlilik birliğinin mutluluğunu sağlama ve eşine sadık kalmak yükümlülüğünü ihlal ettiği ve evlilik birliğini ve ortak hayatı sürdürmesi diğer eşten beklenmeyecek derecede temelinden sarstığı da açık ve tartışmasızdır. O halde Türk Medeni Kanununun 166/1. maddesi koşulları davacı-davalı koca lehine oluşmuştur. Kocanın şiddetli geçimsizlik hukuki sebebiyle açılan boşanma davasının kabulü gerekirken bu hususta olumlu olumsuz hüküm kurulmaması usul ve yasaya aykırıdır.

2-) Toplanan delillerle; davalı-davacı kadının güven sarsıcı davranışlar içine girdiği, buna karşılık davacı-davalı kocanın da “bu orospuyu buraya satmaya mı getirdiniz, hangi pezevenk getirdi” diyerek hakaret ettiği ve evin kilidini değiştirdiği anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu duruma göre, boşanmaya sebep olan olaylarda davalı-davacı kadın ağır kusurlu ise de, koca da kusurlu olup, davalı-davacı kadının boşanma davası yönünden 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/2 maddesi koşulları oluşmuştur. Davalı-karşı davacı kadının da boşanma davasının kabulü ile boşanmaya karar verilmesi gerekirken; yazılı gerekçe ile davalı-karşı davacı kadının davasının reddi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda 1. ve 2. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre yeniden karar verilmesi gerekli hale gelen kadının ve kocanın boşanma davası ve fer’ilerine yönelik tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.07.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İÇTİHAT -2 

NAFAKA;

T.C
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO:2009/20476
KARAR NO:2009/21101
KARAR TARİHİ: 28.12.2009

Dava: Taraflar arasında görülen nafaka davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Karar: Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

Davacı, Eskişehir 1.Aile Mahkemesinin 4.12.2008 tarih, 2007/471 Esas ve 2008/957 Karar sayılı ilamı ile tarafların boşandıklarını, küçük E____’in velayetinin kendisine verildiğini, aylık 200-TL. tedbir yoksulluk, küçük çocuk için 150-TL. iştirak nafakasına hükmedildiğini, kararın temyiz edildiğini, davalının gelirinde artış olduğunu, bağlanan nafaka ile geçimini sağlayamadığını, ev hanımı olup, hiçbir yerden geliri olmadığını, küçüğün ihtiyaçlarının arttığını öne sürerek, nafakaların arttırılmasına karar verilmesini istemiştir.

Davalı, boşanma dosyasının Yargıtay’da olup, henüz kesinleşmediğini, kesinleşmemiş nafakanın artırılması için dava açılamayacağını bildirerek, yersiz olan davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, yoksulluk ve iştirak nafakasının henüz kesinleşmediğinden artırılmasının mümkün olamayacağından bahisle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Boşanma kararı ile birlikte davacı lehine aylık 200-TL., müşterek çocuk için aylık 150-TL. tedbir nafakasına hükmedilmiş, temyiz incelemesi yapılmak üzere dosya Yargıtay’a gönderilmiştir.

Her dava açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirilir. Önceki nafaka davasının kesinleşmemiş olması yeni dava açılmasına engel değildir. Nitekim iki dava arasında 1 yıl geçmiştir. Bu süre içinde tarafların sosyal ve ekonomik durumları değiştiği gibi, çocuğun yaşı ve ihtiyaçları da doğal olarak artmıştır.

O halde, mahkemece derdestlik koşullarının oluşmadığı, sonradan açılan bu davanın önceki nafakanın tezyidi davası olmasına göre, önceki davada verilen kararın kesinleşmesi beklenerek küçüğün yaşı, eğitim düzeyi ve davacı ile davalının ekonomik durumu gözetilerek hakkaniyete uygun bir nafakaya arttırılarak hükmedilmelidir.

KARAR : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 28.12.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

İÇTİHAT-3-

BOŞANMA DAVALARINDA KESİNLEŞMEDEN İCRAYA KONULABİLECEKLER…

YARGITAY 8. Hukuk Dairesi
ESAS: 2013/18343
KARAR: 2014/7453

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire’ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Takibe dayanak …4. Aile Mahkemesi’nin 2012/583 E. 2013/171 K. sayılı ilamında Mahkemece, tarafların boşanmasına, ortak çocuk için dava tarihinden itibaren 150 TL. tedbir nafakasına (kararın kesinleşmesinden sonra iştirak nafakası olarak devamına), davacı lehine maddi ve manevi tazminata hükmedilmiş olup takip dosyasından takip talebinde birikmiş nafaka alacağı, maddi ve manevi tazminat alacakları yargılama gideri ve vekalet ücretinin takibe konulduğu anlaşılmıştır. Borçlu İcra Mahkemesi’ne başvurusunda, maddi ve manevi tazminatın boşanmanın eklentisi olması nedeniyle boşanma ilamı kesinleşmeden icraya konulamayacağını belirterek takibin iptalini talep etmiştir.

Mahkemece HMK.nun 367/2. maddesi gereğince boşanma ilamının kesinleşmesi gerektiği bildirilerek takibin iptaline karar verilmiş, karar alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

6217 sayılı Kanun’un 30. Maddesi ile 6100 sayılı Kanuna eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanması gereken HUMK’nun 443/4 (HMK.nun 367/2.) maddesi gereğince aile ve şahsın hukuku ile ilgili hükümler kesinleşmedikçe takibe konu edilemezler. Ayrıca, boşanma kararının eklentisi olan tazminat, vekalet ücreti ve yargılama giderine yönelik hükümleri de aynı kurala tabidirler. Ancak, boşanma ilamı kesinleştiği takdirde, tazminat, vekalet ücreti ve yargılama gideri isteklerinin takibe konulabilmesi için nitelikleri gözetilerek kesinleşmeleri gerekli değildir (HGK. 28.2.2001 tarih 2001/12-206 E. 2001/217 K. ).

Anılan yasal düzenleme gereğince; yoksulluk ve iştirak nafakasının talep edilebilmesi için boşanma hükmünün kesinleşmesi zorunlu ise de tedbir nafakası yönünden ilamın kesinleşmesi gerekmez. Bu durumda, takipte talep edilen birikmiş nafaka alacağı yönünden boşanma ilamının kesinleşmesinin aranmayacağı dikkate alınarak Mahkemece bu kısım yönünden şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken takibin tümden iptali isabetsizdir.

SONUÇ: Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.nun 366. ve 6100 sayılı HMK.nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK’nun 388/4. (HMK m. 297/ç) ve İİK’nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 17.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İÇTİHAT-5-

T.C.
YARGITAY
12.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2005/6009
KARAR NO: 2005/9100
KARAR TARİHİ: 28.04.2005

ÖZET: Somut olayda boşanma ile ilgili hüküm bölümü daha önce onanmış ve bozma kapsamı dışında kalmıştır. Bu durumda, sonradan hükmedilen ihtilaf konusu tazminat bölümlerinin takibe konulması için kararın kesinleşmesine gerek yoktur.

(1086 S. K. m. 443/4)

Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: HUMK. nun 443/4. maddesi gereğince aile ve şahsın hukuku ile ilgili hükümler kesinleşmedikçe takibe konu edilemezler. Ayrıca, boşanma kararının eklentisi olan tazminat hükümleri de aynı kurala tabidirler. Ancak, boşanma ilamı kesinleştiği takdirde tazminat isteklerinin takibe konulabilmesi için nitelikleri gözetilerek kesinleşmeleri gerekli değildir. (HGK. 28.2.2001 tarih 2001/12-206E. 2001/217 K.)

Somut olayda boşanma ile ilgili hüküm bölümü daha önce onanmış ve bozma kapsamı dışında kalmıştır. Bu durumda, sonradan hükmedilen ihtilaf konusu tazminat bölümlerinin takibe konulması için kararın kesinleşmesine gerek yoktur. (HGK. 23.10.2002 tarih 2002/11-633 E. 2002/847 K. sayılı kararı)

O halde şikayetin reddi yerine kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ: Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 28.04.2005 gününde oybirliği ile karar verildi

İÇTİHAT-6-

T.C
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
ESAS NO.2010/6-533
KARAR NO.2010/578
KARAR TARİHİ10.11.2010

> Ziynet Eşyalarının Mülkiyeti
> Düğünde Takılan Takıların Mülkiyeti

TMK.186/3 – 743 Sa.Ka.152

Evlilik sırasında kadına takılan ziynet eşyaları kim tarafından alınmış olursa olsun ona bağışlanmış sayılır ve artık onun kişisel malı niteliğini kazanır.

Ancak, ziynet eşyalarının iade edilmemek üzere kocaya verildiğinin, kadının isteği ve onayı ile bozdurulup ev ihtiyaçları için harcandığının davalı yanca kanıtlanması halinde koca almış olduğu ziynet eşyalarını iadeden kurtulur.

Evin ihtiyacı için bozdurulan ziynet eşyalarının rıza ile ve iade şartı olmaksızın verildiğini davalı koca ispatlamak zorunda olup somut olayda davalı koca bu durumu ispat edemediğinden dava konusu ziynet eşyalarını davacıya iade ile mükelleftir.

DAVA ve KARAR:

Taraflar arasındaki “Ziynet ve çeyiz eşyalarının mevcutsa aynen, değilse bedelinin tahsili” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda;

Ankara 10. Aile Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.12.2008 gün ve 2006/221 E. – 2008/1525 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine,

Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 12.10.2009 gün ve 4376-8176 sayılı ilamı;

(…Dava ziynet ve çeyiz eşyalarının mevcutsa aynen değilse bedelinin tahsiline ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçelere, davalının beyanlarına göre davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davacı vekilinin red edilen ziynetler yönünden temyiz itirazlarına gelince:

Davacı vekili, dava dilekçesinde yazılı ziynet ve çeyiz eşyalarının davalı da kaldığını, ziynet ve çeyiz eşyalarının mevcutsa aynen değilse bedeli olan 12.000.00.- YTL.nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesini istemiştir. Davalı vekili ise davalının dava dilekçesinde belirttiği miktarda ziynetlerinin bulunmadığını, dava konusu edilen ziynetlerin bir kısmının önceden taraflarca bozdurulup harcandığını, bir kısmının da davalı tarafından götürüldüğünü, düğünde takılan 4 tane yarım altın, 3 adet hediyelik bilezik dışındaki bilezikler ve çeyrek altınların düğünden sonra bozdurulduğunu, müvekkilinde, 3 hediyelik bilezik, iki adet altın yüzük ve bir adet alyans yüzük ve kol saati ve dava dilekçesinde belirtilen çeyiz eşyalarının kaldığını ve bunları iade etmeye hazır olduklarını, diğer haksız isteklerin reddini savunmuştur.
Evlilik sırasında kadına takılan ziynet eşyaları kim tarafından takılmış olursa olsun ona bağışlanmış sayılır. Dava dilekçesinde istenilen ziynet eşyalarının bir kısmının ailenin ortak giderleri için bozdurulup harcandığı davalı tarafından kabul edilmektedir. Davalı ziynet eşyalarının davacının rızası ile bozdurulup harcandığını iddia etmiş isede bu iddiasını kanıtlayamamıştır. Öte yandan karının iaşesini sağlamak kocaya aittir. Davacıya ait olduğu anlaşılan dava konusu altınların evliliğin devamı sırasında davalı tarafından bozdurulup harcanmış olduğu kabul edildiğine göre davacıya iadesi gerekir. Bu nedenle davalı tarafından bozdurulup harcandığı kabul edilen ve mahkemece red edilen ziynetler yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle bu ziynetler yönünden talebin red edilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:

Dava, Ziynet ve çeyiz eşyalarının mevcutsa aynen değilse bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

Yerel Mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, taraf vekillerinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda yazılı gerekçeyle ziynet eşyaları yönünden bozulmuştur. Yerel Mahkeme; ispat yükünün davacıda olduğu, davacının da kendisine ait olan ve kendisinde bulunması gereken ziynet eşyalarının rızası dışında davalı tarafından elinden alındığını ve bozdurulduğunu ispat edemediği, ailenin ortak giderleri için malvarlığından rıza ile yapılan katkının geri istenemeyeceği gerekçesi ile önceki kararında direnerek ziynet eşyaları yönünden davanın reddine karar vermiştir. Hükmü taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Yerel Mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, düğün sonrası davalı tarafından davacıdan alınarak bozdurulan altınların davacının evlilik birliğinin giderlerine mal varlığı oranında katkısı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği, bozdurulan altınların rıza ile bozdurulduğu hususunun kim tarafından ispatlanması gerektiği buna bağlı olarak bozdurulan altınların bedelinin davalıdan tahsiline karar verilip verilemeyeceği noktasındadır.

Sair hususlar kesinleşmiş olup uyuşmazlık konusu değildir.

1- 1.1.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununu ile birlikte 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin karının iaşesini kocaya yükleyen 152. maddesi de yürürlükten kaldırılmıştır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 186/3. fıkrası “Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar.” hükmünü getirmiştir. Bu nedenle bozma ilamında yer alan “…Öte yandan karının iaşesini sağlamak kocaya aittir.” cümlesinin maddi hataya dayalı olduğu kanaatine varıldığından bozma metninden çıkarılması gerekir.
Ne var ki; TMK.nun 186/3. fıkrasında her ne kadar eşlerin birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılacakları belirtilmiş ise de buradaki katılma ya eşlerin rızası ile ya da mahkeme kararıyla olması gerekir.

Diğer taraftan, evlilik sırasında kadına takılan ziynet eşyaları kim tarafından alınmış olursa olsun ona bağışlanmış sayılır ve artık onun kişisel malı niteliğini kazanır. Bu durumda ziynet eşyalarının iade edilmemek üzere kocaya verildiğinin, kadının isteği ve onayı ile bozdurulup ev ihtiyaçları için harcandığının davalı yanca kanıtlanması halinde koca almış olduğu ziynet eşyalarını iadeden kurtulur.

Somut olayda ise; bu konuda herhangi bir mahkeme kararı bulunmadığı gibi, kadının rızası ile katkı amacıyla bozdurulmak üzere ziynet eşyalarının verildiğine dair herhangi bir delil de bulunmamaktadır. Davacıya ait olduğu anlaşılan dava konusu altınların evliliğin devamı sırasında davalı tarafından bozdurularak ev ihtiyacı için harcandığı davalı yanca kabul edilmiştir; ancak davalı, davacı kadının kendi rızası ile ziynet eşyalarını verdiğini kanıtlayamamıştır.

Eş söyleyişle; evin ihtiyacı için bozdurulan ziynet eşyalarının rıza ile ve iade şartı olmaksızın verildiğini davalı koca ispatlamak zorunda olup somut olayda davalı koca bu durumu ispat edemediğinden dava konusu ziynet eşyalarını davacıya iade ile mükelleftir.

O halde Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire Bozma Kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

2- Davalı vekili daha önce hükmü temyiz edip, Özel Dairece temyiz itirazları reddedildiğinden, hakkındaki hüküm kesimleşmekle direnme kararını temyizde hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu nedenle temyiz isteminin reddi gerekir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1) Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve Özel Daire Bozma Kararından “…Öte yandan karının iaşesini sağlamak kocaya aittir.” İbaresi çıkartılmak suretiyle gösterilen diğer nedenlerden dolayı BOZULMASINA,

2) Davalı tarafın ilk hükme yönelik temyiz itirazları reddedilmekle hakkındaki hüküm kesinleştiğinden direnme hükmünü temyizde hukuki yararı bulunmamakla davalı vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, oybirliği ile karar verildi.

İÇTİHAT -7 – 

NİŞAN-TAKILAR-EVLENME İLE SONUÇLANMAMIŞSA TAKILAR VE TAZMİNATLAR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDE.

T.C.
YARGITAY
17. HUKUK DAİRESİ
E. 2014/18192
K. 2014/17997
T. 8.12.2014
4721/m. 118
6098/m. 49, 58
DAVA : Tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada Malatya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Malatya 2. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Dava, davacının nişanlısı olan ve bir süredir resmi nikahsız olarak birlikte yaşadığı davalı ile onun babası olan diğer davalıdan, gayri resmi düğünlerinde takılan takılar, çeyiz ve düğün masrafları yönünden bir miktar maddi, ayrıca kişilik haklarının saldırıya uğraması nedeniyle bir miktar manevi tazminatın tahsili istemine ilişkindir.
Asliye Hukuk Mahkemesince, davada Türk Medeni Kanununda düzenlenen nişanlılık hükümlerinin uygulanması gerektiği, bu nedenle Aile Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Aile Mahkemesi ise, davanın Aile Hukukunu ilgilendirmediği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
Somut olayda davacı ile davalı nişanlandıktan sonra düğün yaparak gayri resmi olarak biraraya gelmişler ve uzun süre birlikte yaşamışlardır. Bu durumda nişandan ve yasal olarak korunması gereken bir birliktelikten söz edilmesi mümkün olmadığından, haksız fiilden kaynaklanan uyuşmazlığın genel hükümlere göre Asliye Hukuk Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 Sayılı HMK.’nun 21. ve 22.(1086 sayılı HUMK.”nun 25. ve 26.) maddeleri gereğince Malatya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 08.12.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.

İÇTİHAT – 8-

ANLAŞMALI BOŞANMA, PROTOKOLDE ÇOCUKLARA EV ALMA ŞARTI
gönderen admin » 14 Şub 2015, 12:19
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi
Esas: 2013/7253
Karar: 2014/1551
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 28.01.2014 günü temyiz eden davacı A… vekili ve karşı taraf davalı S… vekili geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Taraflar Türk Medeni Kanununun 166/3. maddesi uyannca anlaşmalı boşanmışlar, karar 19.3.2009 tarihinde kesinleşmiştir. Aralarında düzenledikleri hakim tarafından onaylanan 30.1.2009 tarihli boşanma anlaşmasında; “davacı, kendi adına kayıtlı olan Çekmeköy Ömerli mahallesi 112 ada (19) parsel sayılı ana taşınmazdaki (103) bağımsız bölüm nolu meskeni, hükmün kesinleşmesinden sonra davalıya devretmeyi; davalı da, kendisine devredilecek olan bu taşınmazı 2009 yılı Eylül ayı sonuna kadar satıp, parası ile en geç altı ay içinde ortak çocukları B… ve D… adlarına iki, kendi adına da bir daire almayı, çocuklar adına alacağı daireleri, onların adına tescil ettirmeyi kabul ve taahhüt etmişlerdir.”Buna göre, boşanma anlaşmasındaki bu hüküm karşılıklı borç yükleyen bir sözleşme niteliğindedir. Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşulları ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir (e.BK.md.81, 6098 s. TBK.md.97). Davacı, Çekmeköy Ömerli mahallesinde bulunan taşınmazını boşanma kararının kesinleşmesinden hemen sonra 21.4.2009 tarihinde davalıya devretmiş; boşanma anlaşmasındaki edimini bu suretle yerine getirmiş, davalı ise edimini dava tarihine kadar ve halen yerine getirmemiştir.
Davacı, kendi edimini yerine getirdiği halde, davalının boşanma protokolünde yüklendiği borcunu ifa etmediğini ileri sürerek; davalı adına tescil edilen Çekmeköy’deki taşınmazın satılmasına, satıştan elde edilecek bedel ile davalı ve müşterek çocuklar adına olmak üzere üç daire alınmasına karar verilmesini istemektedir. Buna göre istek ifaya ilişkindir.
Boşanma anlaşmasında yer alan “ortak çocuklar adına iki taşınmaz alınacağına” ilişkin hüküm; çocuklar bakımından üçüncü kişi yararına bir edim yükümlülüğü niteliğindedir. (e.BK. m.lll, 6098 s. TBK. m. 129/1) Kendi adına sözleşme yapan kişi, sözleşmeye üçüncü kişi yararına bir edim yükümlülüğü koydurmuşsa, edimin üçüncü kişiye ifa edilmesini isteyebileceği gibi, üçüncü kişi veya üçüncü kişiye halef olanlar da, tarafların amacına veya örf ve adete uygun düştüğü takdirde edimin ifasını isteyebilir (e.BK. m. 111, 6098 s. TBK. m. 129) Bu bakımdan boşanma anlaşmasının tarafı olan davacının, bu anlaşmaya çocukları yararına koydurduğu edimin ifasını isteyebileceğinde bir duraksama bulunmamaktadır.
Davacı, boşanma anlaşmasındaki kendisine düşen edimi, kararın kesinleşmesinden hemen sonra yerine getirdiği halde, davalı edimini ifa etmemiş; kendisine isnat olunamayan haller sebebiyle ifanın mümkün olmadığına ilişkin bir sebep de ileri sürmemiştir. O halde, borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle ifanın imkansızlığı gerçekleşmedikçe, davalı yüklendiği edimi ifa borcu altındadır. Davacı, verdiğinin iadesini ve borcun ifa edilmemiş olması sebebiyle bundan doğan zararın tazminini değil, ifayı istemektedir. Boşanma anlaşmasında davalının yüklendiği borç bir yapma borcu niteliğindedir. Yapma borcu, borçlu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı, masrafı borçluya ait olmak üzere edimin kendisi veya başkası tarafından ifasına izin verilmesini isteyebilir. (eBK. m. 97, 6098 s. TBK. m. 113/1) Öyleyse, davacının talebinin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 113/1. maddesi çerçevesinde incelenerek, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu husus nazara alınmadan, “ protokolde davalının davacıya yönelik yerine getirmesi gereken bir edimin bulunmadığı” ve “ifanın ve infazın mümkün olmadığı” gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, duruşma için taktir olunan 1100 TL. vekalet ücretinin Silva’dan alınıp Ahmet’e verilmesine,istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.28.01.2014 (Salı)

İÇTİHAT-9-

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
ESAS NO: 2003/2-36
KARAR NO: 2003/10
KARAR TARİHİ: 22.01.2003

“RESİMLİ VEKALETNAMELER HANGİ İŞLEMLER İÇİN ZORUNLU.”

ÖZET: Öncelikle belirtmekte yarar vardır ki, boşanma kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olup, bir yönüyle de kamu düzenine ilişkindir. Boşanma davası açılmak ya da hakkında açılmış boşanma davasında savunmada bulunulmak üzere taraflarca düzenlettirilen vekaletnamelerin resimli düzenlenmesi boşanma davasının bu niteliğinden kaynaklanmaktadır.

Taraflar arasındaki “boşanma” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Konya Asliye 2. Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 07.05.2001 gün ve 2000/961 E., 2001/330 K. sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 10.09.2001 gün ve 2001/9804-11424 sayılı ilamı ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz Eden: Davalı

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Karar: Öncelikle belirtmekte yarar vardır ki, boşanma kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olup, bir yönüyle de kamu düzenine ilişkindir.
Boşanma davası açılmak ya da hakkında açılmış boşanma davasında savunmada bulunulmak üzere taraflarca düzenlettirilen vekaletnamelerin resimli düzenlenmesi boşanma davasının bu niteliğinden kaynaklanmaktadır.
Noterlik Kanunu’nun “Düzenleme şeklinde yapılması zorunlu işlemler” başlıklı 89. maddesinde; “Niteliği bakımından tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme ve vekaletnamelerle, vasiyetname, mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış, gayrimenkul satış vaadi, vakıf senedi, evlenme mukavelesi, evlat edinme ve tanıma, mirasın taksimi sözleşmesi ve diğer kanunlarda öngörülen sair işlemler bu fasıl hükümlerine göre düzenlenir.” denilmektedir. Bu hükmün getirilmesindeki ölçüt kamusal önemidir. Aynı Kanunun “Fotoğraf yapıştırılması” başlıklı 80. maddesinde ise; ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması zorunlu olan işlemler yönetmelikte gösterilir. Noter, birinci fıkranın kapsamı dışında kalan bir işlemin niteliği, ilgilinin durumu ve kimliği bakımından gerekli görür veya ilgili isterse, o isleme ait kağıtlara da ilgilinin fotoğrafını yapıştırabilir” hükmü yer almaktadır. Bu hükmün getirilmesindeki ölçüt kamusal önemidir.
Noterlik Kanunu’nun açıklanan 80. maddesinde yapılan atfa konu Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin “Noterlik işlemlerinde uyulması gerekli hususlar” üst başlıklı On beşinci Kısmında düzenlenen “işlemlere fotoğraf yapıştırılması” başlıklı 93. maddesinde aynen;

“Aşağıdaki noterlik işlemlerinde ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması zorunludur…
a – niteliği bakımından tapuda ilsem yaptırılmasını gerektiren sözleşmelere,
b – niteliği bakımından tapuda ilsem yaptırılmasını gerektiren vekaletnamelere,
c – Vasiyetname,
d – Mülkiyeti muhafaza kaydıyla satış,
e – Gayrimenkul satış vaadi,
f – Vakıf senedi,
g – Evlenme mukavelesi,
h – Evlat edinme,
i – Tanıma,
j – Mirasın taksimi sözleşmesi,
k – Boşanma davaları için düzenlenecek vekaletnameler, …
Yukarıda sayılan işlemler dışında kalmakla beraber, diğer kanunların öngördüğü, noterin işlemin ve ilgilinin durumuna göre gerekli bulduğu veya bizzat ilgilinin istemde bulunduğu işlem kağıtlarına da fotoğraf yapıştırılabilir… Asıllarına fotoğraf yapıştırılması zorunlu noterlik işlemlerinin, çıkartılacak örneklerine de fotoğraf yapıştırılması zorunludur.” denilmektedir.
Görüldüğü üzere boşanma davaları için düzenlenecek vekaletnamelerin fotoğraflı düzenlenmesi gerekmektedir.

Eldeki dosyada ise; dava temelinde boşanmaya ilişkin olup, davacı A.A.’nin Avukat I.Ö.’yü vekil tayinine ilişkin vekaletnamesi tasdiksiz fotokopidir. Velayetin tevdii konusunda talepte bulunan boşanma davası davalısı E.B. vekili Avukat A.G.’nin ise vekaletnamesinde resim bulunmadığı gibi, eldeki davaya özgü yetkileri de taşımamaktadır.
O halde anılan eksikler giderilmek üzere dosyanın mahalline geri çevrilmesi gerekir.

SONUÇ: Yukarıda yazılı noksanlığın tamamlanması için dosyanın mahkemeye geri çevrilmesine, 22.01.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.

İÇTİHAT-10-

İKİNCİ KİTAP4721
Türk Medeni Kanunu

Aile Hukuku

İKİNCİ KISIM
Hısımlık

BİRİNCİ BÖLÜM
Soybağının Kurulması

ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Tanıma Ve Babalık Hükmü

B. Babalık hükmü

III. Hak düşürücü süreler

Madde 0303:

Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer.

(Anayasa Mahkemesinin: 07.02.2011 tarih ve 28197 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan E: 2010/71, K: 2011/143 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Yürürlük: 07.02.2013)

Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.

Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir. ⁽¹⁾

(1) (Anayasa Mahkemesinin: 21.07.2012 tarih ve 28360 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan E: 2011/116, K: 2012/39 sayılı Karar hükmü; “22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 303. maddesinin dördüncü fıkrasının “çocuk” yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE 15.03.2012 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.” Yürürlük: 21.07.2013)

T.C.

YARGITAY
İkinci Hukuk Dairesi  

Esas No: 2013/01161 

Karar No : 2013/02981

Tarih: 11.02.2013

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

Davacı, 15.03.1947’de evlilik haricinde doğmuş, TKM.nun 290. maddesine göre annesinin kızlık hanesine 11.11.1963 tarihinde tescil edilmiştir. Annesi Selvinaz bekar olarak ölmüştür. Davacı; annesinin, davalıların mirasbırakanın Tevfik ile gayri resmi olarak karı koca gibi birlikte yaşadığını, kendisinin de bu gayriresmi ilişkiden doğduğunu ileri sürerek, babasının (ölü) Tevfik olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir. Buna göre dava, ergin çocuk ile baba arasındaki soybağının belirlenmesine (babalığa) ilişkindir. (TMK. m. 301) Mahkemece, TMK.nun 303. maddesindeki hak düşürücü sürenin geçtiği” gerekçesiyle dava reddedilmiş, kararı davacı temyiz etmiştir.

Çocuğun dava açma süresine ilişkin 4721 sayılı TMK.nun 303. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan Çocuğa doğumdan sonra kayyım atanmışsa, çocuk hakkında bir yıllık süre, atamanın kayyıma tebliği tarihinde; hiç kayyım atanmamışsa, çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar… cümlesi Anayasa Mahkemesinin 27.10.2011 tarihli ve 2010/71 esas 2011/143 karar sayılı kararıyla Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş, iptal kararı 07.02.2012 tarihli 28197 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış, kararda yer alan bir yıllık erteleme süresinin sona ermesiyle iptal kararı 07.02.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İptal hükmünün yürürlüğe girmesiyle, davanın reddinin dayandırıldığı 303. maddenin ikinci fıkrası artık yürürlükten kalkmıştır. (6216 s. Anayasa Mah. Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hk. Kanun m. 66/3) Böyle bir durumda, iptal kararının yürürlüğe girmesinin ertelendiği süre içinde iptal hükmünün ortaya çıkardığı hukuki boşluk, TBMM tarafından yeni bir yasal düzenleme ile dolduramadığına göre; artık mahkemece, iptal kararından sonraki yeni durum dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekecektir. Bu bakımdan davanın hak düşürücü süre geçtiği gerekçesiyle reddi, Anayasa Mahkemesinin iptal kararının yürürlüğe girmesiyle hukuki dayanağını yitirmiştir. O halde, çocuk tarafından açılan babalık davasını, iptal edilen kanun hükmü dışında hak düşürücü süreye tabi tutan başka bir yasal hüküm de bulunmadığına göre, bu husus nazara alınarak işin esası incelenmek ve hasıl olacak neticesine göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple (BOZULMASINA), işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

İÇTİHAT-11-

TMK. Md. 166/1-2 ANLAŞMALI BOŞANMA-KANUNA AYKIRI PROTOKOL KABUL EDİLEMEZ

T.C
YARGITAY
2.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO.2013-11644
KARAR NO.2014-1866
KARAR TARİHİ.04.02.2014

DAVA: Taraflar arasındaki boşanma davalarının birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm, davalı-karşı davacı (kadın) tarafından temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 04.02.2014 günü temyiz eden davalı-karşı davacı E… ile vekili ve karşı taraf davacı-karşı davalı D… ile vekili geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR: 1- Davacı (koca) tarafından boşanma davası açılmış, davalının daha sonra bağımsız olarak açtığı boşanma davası, kocanın davasıyla birleştirilerek görülmüş; mahkemece; tarafların 20.02.2013 tarihli oturumda boşanma ve mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda anlaştıklarını beyan etmeleri üzerine; hangi davanın kabul edildiği belirtilmeksizin tarafların Türk Medeni Kanununun 166/3. maddesi gereğince boşanmalarına karar verilmiş, aralarında yaptıkları protokol tasdik edilmiş, bu protokolün bir kısım hükümleri de karara aynen geçirilmiştir.

Türk Medeni Kanununun 166. maddesinin (3.) fıkrası; evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliğinin temelinden sarsılmış sayılacağını karine olarak kabul etmiştir. Bu yasal karine gereğince, boşanma kararı verilmesi, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulunması şartına bağlıdır. Kanun, hakime, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişikleri yapma yetkisi tanımıştır. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya karar verilecektir. Eşler, bu hükümden yararlanarak evlilik birliğini sona erdirmek istediklerinde, herhangi bir boşanma sebebi ileri sürmek zorunda olmadıkları gibi, bir sebep ileri sürmüş olsalar bile bunun varlığı ve doğruluğunun araştırılması gerekli değildir.

Taraflar, kural olarak bir sözleşmenin içeriğini, kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler. (E. BK. m. 19, 6098 s. TBK. m. 26) Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkansız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı hükümsüz olur. (E. BK. m. 19/2, 20, 6098 s. TBK. m. 27) Borçlar Kanununda yer alan, sözleşme özgürlüğüne getirilen genel nitelikteki bu sınırlamalar, boşanma anlaşmaları için de evleviyetle geçerlidir. Çünkü Borçlar Kanunu, Türk Medeni Kanununun beşinci kitabı olup, onun tamamlayıcısıdır. (6098 s. TBK. m. 646) O halde hakim, kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı ve konusu imkansız olan hükümler taşıyan bir boşanma protokolünü esas alarak boşanma kararı veremez ve böyle bir protokolü tasdik edemez.

Taraflarca düzenlenip hakime sunulan, hakim tarafından da aynen tasdikine karar verilen protokolde; tarafların karşılıklı boşanma davalarında aşağıdaki şartlarla anlaştıkları belirtildikten sonra; “kocanın eşi aleyhine açtığı boşanma davasından feragat edeceği, kadının açtığı boşanma davasını işbu protokoldeki koşullar çerçevesinde kabul edeceği; müşterek çocukların velayetinin anneye verileceği, çocuklarla baba arasında protokolde gösterilen günlerde ve saatlerde kamuya açık mekanlarda ve gözetim altında kişisel ilişki tesis edileceği, bunun dışında çocuklar on sekiz yaşını bitirinceye kadar babanın internet, telefon veya sair olanakları kullanarak iletişim kuramayacağı veya tesadüfü olarak şahsi münasebet tesis edemeyeceği, yine çocuklar ergin oluncaya kadar velayet hakkının anneden alınması veya kaldırılması ve kişisel ilişki süresinin genişletilmesi için talepte bulunmayacağı, çocuğun babaannesi ve halasının, babaya tanınan süre zarfında çocuğu görebilecekleri, babanın çocuklar için anneye protokolde gösterilen miktarlarda iştirak nafakası ödeyeceği, tarafların birbirlerinden maddi ve manevi tazminat olarak herhangi, bir talepte bulunmayacakları, şahsi eşyaları da dahil olmak üzere eşyalarını paylaştıkları, birbirlerinden bu hususta bir hak ve alacak talep etmeyecekleri” belirtilmiştir. Protokolde yer alan ilişkin medeni hakları kullanmaktan feragate ilişkin taahhütler, medeni hakları kullanma ehliyetinden önceden vazgeçme niteliğinde olup, Medeni Kanununun 23. maddesine ve çocukların yüksek yararlarına açıkça aykırıdır. Bu hükümler olmaksızın ortak irade ile boşanmanın gerçekleşmeyeceği açıkça belli olduğuna göre, içerdiği şartlardaki kısmi hükümsüzlük boşanma protokolünün tamamını hükümsüz kılar. Bu şekildeki düzenlemenin bir sebebi olsa bile, boşanma tarafların ortak iradelerine dayandığından bu sebebin varlığı ve doğruluğu araştırılamayacaktır. Anlaşmalı boşanma talebiyle kendisine başvuran eşler arasında, gerçekte bir boşama sebebinin var olup olmadığını, aralarında yaptıkları düzenlemede yer verdikleri hususların geçerli bir sebebe dayanıp dayanmadığını ve bunların doğru olup olmadığını hakim araştırmakla yükümlü değildir. Önceden delil toplanmış olsa bile, bu delilleri değerlendirerek bunlardan sonuç çıkaramaz ve yargısını çıkardığı bu sonuca dayandıramaz. Böyle bir durumda hakimin, taraflarca getirilen düzenlemeye müdahale ederek bunu değiştirmek ve önereceği değişikliğin taraflarca kabulü halinde Türk Medeni Kanununun 166/3. maddesi gereğince tarafların boşanmalarına karar vermesi gerekir. Böyle yapılmayıp, kanuna ve kamu düzenine aykırı hükümler ihtiva eden protokole dayanılarak boşanma kararı verilmesi ve protokolün tasdiki doğru olmamıştır. Öyleyse mahkemece yapılacak iş; protokolün bu haliyle uygun bulunmadığının taraflara bildirilip, tarafların ve çocukların menfaatini göz önünde bulundurarak protokolde gerekli değişikliği yapmak, bu değişikliğin taraflarca kabulü halinde Kanunun 166/3. maddesi çerçevesinde boşanmaya karar vermek; kabul edilmemesi, diğer bir ifade ile tarafların kendi belirledikleri şartlar dahilinde boşanma kararı istemekte ısrar etmeleri halinde davaya çekişmeli boşanma olarak devam etmek ve toplanan delillerin Türk Medeni Kanununun 166/1-2. maddesi çerçevesinde değerlendirilerek hasıl olacak sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Açıklanan hususlar gözetilmeden hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.

2- Kabule göre de;

Taraflar, düzenledikleri protokolde; kocanın kendisi tarafından açılan boşanma davasından, feragat edeceğini kararlaştırmışlar, duruşmada protokol çerçevesinde karar verilmesini istemişlerdir. Protokolde kocanın davası hakkında ne yönde karar verileceği belirtildiğine göre, bu dava hakkında gösterilen yönde karar verilmesi gerekirken, herhangi bir hüküm tesis edilmemiş olması da doğru olmamıştır.

KARAR : Temyiz edilen hükmün yukarıda (1.) bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer yönlerin incelenmesine yer olmadığına, duruşma için takdir olunan 1100.00 TL. vekalet ücretinin D…’dan alınıp E…’e verilmesine, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 04.02.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.

İÇTİHAT-12-

T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/9854

K. 2015/1313

T. 10.2.2015

• FİİLİ AYRILIĞA SEBEP OLMA ( Reddilen İlk Davayı Açan Kocanın Fiili Ayrılığa Sebep Olduğu ve Bu Dava Sonrasında da Birlikte Yaşamaktan Kaçınarak Boşanma Sebebi Yarattığı – Boşanmaya Sebep Olan Olaylarda Kocanın Tamamen Kusurlu Olduğunun Kabul Edileceği )

• BOŞANMA ( Reddilen İlk Davayı Açan Kocanın Fiili Ayrılığa Sebep Olduğu ve Bu Dava Sonrasında da Birlikte Yaşamaktan Kaçınarak Boşanma Sebebi Yarattığı – Boşanmaya Sebep Olan Olaylarda Kocanın Tamamen Kusurlu Olduğunun Kabul Edileceği/Davalı Kadın Yararına Maddi Tazminata Hükmedileceği )

• MADDİ TAZMİNAT ( Reddilen İlk Davayı Açan Kocanın Fiili Ayrılığa Sebep Olduğu ve Sonrasında da Birlikte Yaşamaktan Kaçınarak Boşanma Sebebi Yarattığı – Kocanın Tamamen Kusurlu Sayılacağı/Boşanma Yüzünden Mevcut ve Beklenen Menfaatleri Zedelenen Davalı Kadın Yararına Maddi Tazminata Hükmedileceği )

• EMEKLİ AVUKAT OLAN KADININ YOKSULLUK NAFAKASI TALEBİ ( Davalı Kadının Emekli Maaşı ve Kira Gelirinin Bulunduğu – Boşanma Sebebiyle Yoksulluğa Düşmeyeceği/Yoksulluk Nafakası Talebinin Reddedileceği )

4721/m. 166, 174, 175

ÖZET : Reddedilen ilk davayı açan, böylelikle fiili ayrılığa sebep olan ve bu dava sonrasında da birlikte yaşamaktan kaçınarak boşanma sebebi yaratan davacı kocanın, boşanmaya neden olan olaylarda tamamen kusurlu olduğunun kabulü gerekir.

Boşanmaya sebep olan olaylarda, davacı kocanın yukarıda açıklanan sebeple tamamen kusurlu olduğu gerçekleştiğine göre, boşanma yüzünden mevcut ve beklenen menfaatleri zedelenen davalı kadın yararına maddi tazminat takdir edilmesi gerekir.

Davalı kadının emekli avukat olup, emekli maaşı ve kira gelirinin bulunduğu, taşınmazlarının olduğu, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşmeyeceği anlaşılmaktadır. Davalı kadının yoksulluk nafakası talebinin reddi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı ( koca ) tarafından; yoksulluk nafakası yönünden, davalı ( kadın ) tarafından ise: kusur belirlemesi, tazminat taleplerinin reddi ve yoksulluk nafakasının miktarı yönünden temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 10.02.2015 günü duruşmalı temyiz eden davalı Y. Ü. ve vekili gelmedi. Karşı taraf temyiz eden davacı M. F. Ü. ve vekili geldi. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- )Davacı koca, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/ son maddesine dayalı boşanma davası açmış, mahkemece, davacı ( koca )’nın davasının kabulüne, taraflar eşit kusurlu bulunduklarından, davalı kadının maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir. Türk Medeni Kanununun 166/ son maddesine dayanak teşkil eden ve koca tarafından açılıp kadının kusursuz bulunması sebebiyle reddedilen ilk davanın açılmasından önceki olaylara dayalı olarak, davalı kadına bir kusur yüklenemez. Toplanan delillerden, fiili ayrılık döneminde davalı kadına kusur olarak yüklenebilecek bir olayın varlığı da ispatlanamadığına göre, Türk Medeni Kanununun 166/ son maddesine dayanak teşkil eden ve retle sonuçlanan ilk davayı açan, böylelikle fiili ayrılığa sebep olan ve bu dava sonrasında da birlikte yaşamaktan kaçınarak boşanma sebebi yaratan davacı kocanın, boşanmaya neden olan olaylarda tamamen kusurlu olduğunun kabulü gerekmektedir. Bu durumda mahkemece tarafların eşit oranda kusurlu olduğuna yönelik tespit yerinde değilse de, verilen boşanma kararı sonucu itibariyle doğru bulunduğundan davalı kadının, boşanma davasına yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, boşanma kararının kusura ilişkin gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına ( HUMK.m.438/ son ) karar verilmesi gerekmiş ve tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2- )Boşanmaya sebep olan olaylarda, davacı kocanın yukarıda açıklanan sebeple tamamen kusurlu olduğu gerçekleştiğine göre, boşanma yüzünden mevcut ve beklenen menfaatleri zedelenen davalı kadın yararına Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi gereğince uygun miktarda maddi tazminat takdir edilmesi gerekirken, bu isteğin reddi doğru bulunmamıştır.

3- )Toplanan delillerden; davalı kadının emekli avukat olup, emekli maaşı ve kira gelirinin bulunduğu, İstanbul ve Silivri’de taşınmazlarının olduğu, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşmeyeceği anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında kadın yararına Türk Medeni Kanununun 175. maddesi koşulları oluşmamıştır. Davalı kadının yoksulluk nafakası talebinin reddi gerekirken, kabulü isabetsiz olmuştur.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda 2. ve 3. bentlerde gösterilen sebeplerle maddi tazminat ve yoksulluk nafakası yönünden BOZULMASINA, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin ise yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple boşanma hükmünün kusura ilişkin gerekesi değiştirilmek suretiyle ONANMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatıranlara geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İÇTİHAT-13-

T.C.
YARGITAY
İkinci Hukuk Dairesi

E: 2014/10998
K:2015/3147
T: 03.03.2015

İÇTİHAT – 15-

T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/14222

K. 2014/14938

T. 30.06.2014

* ZİNANIN GERÇEKLEŞMESİ HALİNDE EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMIŞ SAYILMASI ( Mutlak Boşanma Sebebi Olduğu – “Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması” Sebebine de Birlikte Dayanılmış İse Zinanın İspatlanması Halinde Genel Boşanma Sebebinin Şartlarının Gerçekleşip Gerçekleşemediğine Bakılmayacağı ve Bununla İlgili Ayrıca Bir Hüküm Oluşturulması da Gerekmediği)

* ZİNA (Mutlak Boşanma Sebebi Olduğu – Sebebin Gerçekleşmesi Halinde Birlik Temelinden Sarsılmış Sayılacağı/”Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması” Sebebine de Birlikte Dayanılmış İse Zinanın İspatlanması Halinde Genel Boşanma Sebebinin Şartlarının Gerçekleşip Gerçekleşemediğine Bakılmayacağı ve Bununla İlgili Ayrıca Bir Hüküm Oluşturulması da Gerekmediği)

* EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI VE ZİNA SEBEBİNE DAYALI BOŞANMA DAVASI (Her İki Hukuki Sebebe Birlikte Dayanılmış İse Zinanın İspatlanması Halinde Bu Sebeple Boşanma Kararı Verilmesi Gerektiği – Böyle Bir Durumda Artık Genel Boşanma Sebebinin Şartlarının Gerçekleşip Gerçekleşemediğine Bakılmayacağı ve Bununla İlgili Ayrıca Bir Hüküm Oluşturulması da Gerekmediği)

* BOŞANMA (Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması ve Zina Sebebine Dayalı Boşanma Davası – Her İki Hukuki Sebebe Birlikte Dayanılmış İse Zinanın İspatlanması Halinde Bu Sebeple Boşanma Kararı Verileceği)

* KADININ ZİNASI (İspatlandığı/Davacı-Karşı Davalı Kadının Bir Şahıs İle İmam Nikahlı Olarak Birlikte Yaşadığı ve Hakkında Yakalama Emri Bulunan Kişinin Kadının Yaşadığı Evde Yakalandığı – Kocanın Karşı Davası Yönünden Kadının Zinası Sebebiyle Boşanmalarına Karar Verilmesi Gerektiği)

4721/m.161,166

ÖZET : Zina, mutlak boşanma sebebidir. Sebebin gerçekleşmesi halinde birlik temelinden sarsılmış sayılır. Her iki hukuki sebebe birlikte dayanılmış ise, zinanın ispatlanması halinde, bu sebeple boşanma kararı verilmesi gerekir. Böyle bir durumda artık genel boşanma sebebinin şartlarının gerçekleşip gerçekleşemediğine bakılmaz ve bununla ilgili ayrıca bir hüküm oluşturulması da gerekmez. Toplanan delillerden, davacı-karşı davalı kadının, Şener isimli şahıs ile imam nikahlı olarak birlikte yaşadığı, hakkında yakalama emri bulunan Şener’in kadının yaşadığı evde yakalandığı anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında kadının zinası ispatlanmıştır. Bu durumda, kocanın karşı davası yönünden kadının zinası (TMK. md. 161) sebebiyle boşanmalarına karar verilmesi gerekirken, boşanma kararının 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/1. maddesine dayandırılması usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, kocanın davasının zina hukuki sebebine dayalı olarak kabul edilmemesi, kusur belirlemesi, nafakalar, kocanın tazminat taleplerinin reddi ve müşterek evin tedbiren kocaya tahsis edilmemesi yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Davacı-karşı davalı kadın ”evlilik birliğinin temelinden sarsılması” sebebine dayalı olarak, davalı-karşı davacı koca ise, öncelikle zina (TMK. md. 161) sebebine, olmadığı takdirde “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” sebebine (TMK.md.166/1-2) dayanarak boşanma davası açmıştır. Zina, mutlak boşanma sebebidir. Sebebin gerçekleşmesi halinde birlik temelinden sarsılmış sayılır. Her iki hukuki sebebe birlikte dayanılmış ise, zinanın ispatlanması halinde, bu sebeple boşanma kararı verilmesi gerekir. Böyle bir durumda artık genel boşanma sebebinin şartlarının gerçekleşip gerçekleşemediğine bakılmaz ve bununla ilgili ayrıca bir hüküm oluşturulması da gerekmez. Toplanan delillerden, davacı-karşı davalı kadının, Şener isimli şahıs ile imam nikahlı olarak birlikte yaşadığı, hakkında yakalama emri bulunan Şener’in kadının yaşadığı evde yakalandığı anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında kadının zinası ispatlanmıştır. Bu durumda, kocanın karşı davası yönünden kadının zinası (TMK. md. 161) sebebiyle boşanmalarına karar verilmesi gerekirken, boşanma kararının 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/1. maddesine dayandırılması usul ve yasaya aykırıdır. Ne varki, her iki davada tarafların boşanmalarına dair verilen karar temyiz edilmediğinden kocanın karşı davası yönünden boşanma sebebinin “zina” (TMK. md. 161) olarak değiştirilmesi suretiyle hükmün gerekçesinin düzeltilerek onanması yönüne gidilmiş (HUMK. md. 438/son) ve davalı-karşı davacı kocanın aşağdaki bentlerin kapsamı dışında katan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-Bir başka erkekle evli olmaksızın birlikte yaşayan kadın yararına 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 175 . maddesi koşulları oluşmadığı halde yoksulluk nafakası ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 169 . maddesi koşulları oluşmadığı halde tedbir nafakasına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.

3-Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi mevcut veya beklenen bir menfaati boşanma yüzünden haleldar olan kusursuz ya da daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebileceğini, 186. maddesi, eşlerin evi birlikte seçeceklerini, birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve mal varlıkları ile katılacaklarını öngörmüştür. Toplanan delillerden boşanmaya sebep olan olaylarda maddi tazminat isteyen eşin diğerinden daha ziyade ve eşit kusurlu olmadığı anlaşılmaktadır. Boşanma sonucu bu eş, en azından diğerinin maddi desteğini yitirmiştir. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile kusurları ve hakkaniyet ilkesi (TMK.md,4 TBK.md.50 ve 52 ) dikkate alınarak davalı-karşı davacı koca yararına uygun miktarda maddi tazminat verilmelidir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir.

4-Türk Medeni Kanununun 174/2 maddesi, boşanmaya sebebiyet vermiş olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan tarafın, kusurlu olandan manevi tazminat isteyebileceğini öngörmüştür. Toplanan delillerden evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda tazminat isteyen davalı-karşı davacı kocanın ağır ya da eşit kusurlu olmadığı, bu olayların kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, tazminata esas olan fiilin ağırlığı ile hakkaniyet kuralları (TMK. md.4 TBK. md. 50, 51, 52, 58) dikkate alınarak davalı-karşı davacı koca yararına uygun miktarda manevi tazminata hükmedilmesi gerekir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda 2, 3 ve 4. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, kocanın davası yönünden boşanma kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle, temyize konu diğer bölümlerinin ise yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple ONANMASINA, istek halinde temyiz peşin harcın yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle, 30.06.2014 tarihinde karar verildi.

İÇTİHAT – 16 –

İÇTİHİAT-23-
T.C
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO. 2014/16344
KARAR NO. 2015/269
KARAR TARİHİ. 13.1.2015

>ANLAŞMALI BOŞANMADA TAZMİNAT HAKLARININ SAKLI TUTULMASINA KARAR VERİLEMEYECEĞİ

4721/m. 166
ÖZET: tarafların irade beyanları esas alınarak boşanmalarına karar verilebilmesi için, diğer şartların yanında boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda tam olarak anlaşmış olmaları, hakimin de taraflarca kabul edilen düzenlemeyi uygun bulmasının şart olduğu, aksi halde çekişmeli boşanma olarak davaya devam edilmesi gerektiği

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, hüküm davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Tarafların irade beyanları esas alınarak boşanmalarına karar verilebilmesi için, diğer şartların yanında boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda tam olarak anlaşmış olmaları, hakimin de taraflarca kabul edilen düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Tazminat haklarının saklı tutulması, bu husustaki ihtilafın devam ettiğini ve bu ihtilafın çözümünün ileriye bırakıldığını gösterir. Başka bir ifade ile “tazminat hakları saklı tutulmak” suretiyle anlaşmalı boşanma kararı verilemez. Bu husus nazara alınmadan “tazminat haklarının saklı tutulması” suretiyle Türk Medeni Kanununun 166/3 maddesi gereğince boşanma kararı verilmesi doğru bulunmamıştır. Taraflar boşanmanın mali sonuçları üzerinde anlaşamadıklarına göre, gösterdikleri deliller toplanarak davanın Türk Medeni Kanununun 166/1-2 maddesi çerçevesinde değerlendirilip, hasıl olacak neticesine göre karar verilmesi gerekirken, bu yön nazara alınmadan hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
www.kararara.com

İÇTİHAT-24-

T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2014/21030

K. 2015/6532

T. 03.04.2015

* BOŞANMA DAVASINDA ISLAH YOLUYLA YENİ VAKIALAR İLERİ SÜRÜLEBİLECEĞİ VEYA DAYANILAN VAKIALARIN DEĞİŞTİRİLEBİLECEĞİ (Davacının Yeni Vakılara İlişkin Delil Gösterebileceği ve Tanık Listesi Verebileceği – İkinci Tanık Listesi Verilemeyeceğine İlişkin Yasağa Dayanılarak Tanıkların Dinlenmesinden Kaçınılmasının Hatalı Olduğu)

* İKİNCİ TANIK LİSTESİ VERİLMESİ (Boşanma Davasında Islah Yoluyla Yeni Vakıalar İleri Sürülmesi/Vakıalara İlişkin Tanık Listesi Verilebileceği – Islah Dilekçesinde Gösterilen Tanıkların Usulünce Dinlenmesi Gerektiği)

* ISLAH (Davacının Dayandığı Vakıaları Değiştirebileceği Yeni Vakıalar Ekleyebileceği/Yeni Vakılara İlişkin Delil Gösterebileceği – İkinci Tanık Listesi Verilemeyeceğine İlişkin Yasağa Dayanılarak Tanıkların Dinlenmesinden Kaçınılamayacağı – Boşanma)

* DAVACININ ISLAH YOLUYLA İKİNCİ TANIK LİSTESİ VERMESİ (Boşanma/Islah Dilekçesi İle Yeni Vakıa İleri Sürülmesi ve Vakıa İle İlgili Tanık Listesi Verilmesi – Tanıkların Usulünce Dinlenmesi Gerektiği)

6100/m.176 vd., 240/2

ÖZET : Islah yoluyla, dayanılan vakıalar değiştirilebilir veya davaya yeni vakıalar dahil edilebilir. Davacı evvelce göstermiş olsa bile, davaya kattığı bu yeni vakılara ilişkin delil de gösterebilir. Bu halde, ikinci tanık listesi verilemeyeceğine ilişkin yasağa (HMK. m. 240/2) dayanılarak, gösterilen tanıkların dinlenmesinden kaçınılamaz. Davacının ıslah dilekçesinde gösterdiği tanıklar usulünce dinlenmeli ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonucuna göre karar verilmelidir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davacı, ıslah yoluyla, dayandığı vakıaları değiştirebilir veya davaya yeni vakıaları dahil edebilir. Evvelce göstermiş olsa bile, davaya kattığı bu yeni vakılara ilişkin delil de gösterebilir. Bu halde, ikinci tanık listesi verilemeyeceğine ilişkin yasağa (HMK. m. 240/2) dayanılarak, gösterilen bu tanıkların dinlenmesinden kaçınılamaz. Davacı, 7.1.2013 günü verdiği ıslah dilekçesiyle, yeni vakıalar ileri sürmüş ve bununla ilgili tanık da göstermiştir. Yapılan ıslah kanuna uygundur. O halde, davacının 7.1.2013 günü verdiği ıslah dilekçesinde gösterdiği tanıklar usulünce dinlenmeli ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonucuna göre karar verilmelidir. Bu yön nazara alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru bulunmamıştır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle, 03.04.2015 tarihinde karar verildi.

İÇTİHAT-25-

ÖZET : Uyuşmazlık; belgelendirilmediği gerekçesiyle davacı vekilinin mazeretinin reddine ve davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararların usul ve yasaya uygunluğu ve davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkindir. Davacı vekilinin katılacağını beyan ederek mazeret dilekçesinde bildirdiği davaya ait duruşma zaptının incelenmesinde, avukatın mazeret olarak bildirdiği davanın duruşmasına ilk olarak bu celsede katıldığı ve bir kısım davacı vekili olarak duruşmalara kabulünün yapıldığı, dolayısıyla Asliye Hukuk Mahkemesince davacı vekiline önceden yapılmış ve mazeret dilekçesine ekleyebileceği bir tebligat veya duruşma zaptı örneğinin bulunmadığı ve özellikle davanın niteliğinin davacı kadın ve müşterek çocuk için tedbir ve iştirak nafakası istemine ilişkin olduğu hususları gözardı edilerek, mazeretin reddine dair verilen kararın usul kurallarının ruhuna ve özüne uygun düşmediği açıktır.

DAVA : Taraflar arasındaki “tedbir ve iştirak nafakası” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Muş 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nce ( Aile Mahkemesi sıfatıyla ) davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 18.07.2012 gün ve 2012/40 E.-2012/388 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 14.11.2012 gün ve 2012/19456 E.-2012/23469 K. sayılı ilamı ile;

( … Dava tedbir nafakası istemine ilişkindir.

Mahkemece; davanın HMK’nun 320/4.maddesi uyarınca açılmamış sayılması cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Somut olayda mahkemece; ”…Her türlü nafaka davası HMK’nın 316/1-ç maddesi gereğince basit yargılama usulüne tabi olup, yine aynı yasanın 320/4 maddesi gereğince bu usule tabi davalarda, işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olan dosyanın, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa davanın açılmamış sayılacağına karar verileceği düzenlenmiştir. Taraflarınca takip edilmeyen dava dosyası 23/03/2012 tarihinde işlemden kaldırılmış, 03/04/2012 tarihinde yenilenerek yargılamaya devam olunmuştur. Bu kez 18/07/2012 tarihli duruşmada davacı vekili Bulanık Asliye Hukuk Mahkemesinde duruşmaya katılacağını bildirmek suretiyle duruşmaya katılmayarak mazeret dilekçesi göndermiştir. Duruşmada hazır olan tarafça karşı tarafın mazereti kabul edilmemiştir. Davacı vekilinin söz konusu davanın sadece 01/06/2012 tarihli duruşmasına katıldığı, daha önce yapılan duruşmalarda mazeret dilekçesi verdiği veya dosyanın işlemden kaldırıldığı anlaşılmıştır. Nafaka davalarının niteliği gereği çabuk sonuçlandırılması amacıyla kanunen basit yargılama usülüne tabi tutulduğu ve adli tatilde dahi görülebilecek davalar arasında sayıldığı, dolayısıyla bu tip davalarda davanın mümkün olabildiğince hızlı sonuçlandırılması gerektiği, taraflarca veya vekillerince sürekli verilen mazeret dilekçelerinin kabulü halinde yargılamanın sürüncemede kalacağı ve davadan beklenen menfaatin anlamını yitireceği dikkate alınarak ancak delillendirilen ve haklılığına kanaat getirilen istisnai mazeretlerin kabul edilmesi gerektiği tespitinin sonucunda, davacı vekilinin mazeret olarak sunduğu diğer bir mahkemede görülmekte olan dosyanın duruşmasına katılmanın mahkememiz açısından haklı mazeret olarak kabul edilemeyeceği, kaldı ki söz konusu mazeretin bile delillendirilmediği, mazeret dilekçesinde bildirilen nedenin var olup olmadığı konusunda mahkememizin araştırma yapma mükellefiyetinin bulunmadığı, ( bu yönde Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.11.2010 tarih 2010/9-491 Esas, 2010/593 Karar; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.05.2011 tarih 2011/3-296 Esas, 2011/338 Karar sayılı v.b ilamlarının olduğu ), delillendirmenin mazeret dilekçesiyle veya en geç mazeretin değerlendirileceği duruşmaya kadar yapılması gerektiği, ”duruşma zaptı ibraz edilecektir” ibaresinin delillendirme bakımından yetersiz kaldığı, davanın karar aşamasında olup mazeretin davalı tarafça da kabul edilmediği dikkate alınarak mahkememizce mazeretin reddine, taraflarınca takip edilmeyen davanın HMK’nın 320/4 maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesi ile davanın HMK’nun 320/4 maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Davacı vekili 18.07.2012 tarihli celse için verdiği mazeret dilekçesinde aynı gün ve saatte Bulanık Asliye Hukuk Mahkemesin’de de 2010/869 esas nolu dosyasında duruşması olduğunu beyan ettiği, mazeret dilekçesinde ‘duruşma zaptı ibraz edilecektir’ ibaresinin yer aldığı ve temyiz dilekçesi ekinde de söz konusu mazerete ilişkin Bulanık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/869 esas sayılı dosyanın 18.07.2012 tarihli duruşma tutanağını sunarak durumu belgelediği anlaşılmaktadır.

Mahkemece izlenecek yolun, hakkaniyet ve adalet duygularının gereğine uygun olması gereklidir. Özellikle bu konuda hiçbir yükümlülüğü ve dahili bulunmayan taraflar yönünden hak kaybına yol açmamalıdır. Yasa hükmü yorumlanırken, Anayasanın hak arama özgürlüğünü düzenleyen 36.maddesine uygun yorumla, müvekkil yönünden Adalet bir olup bittiye getirilmemeli, davaların süratle ve ekonomik yollarla çabuk bitirilmesi kuralı yanında, davada esas olan adaletin gerçeğe en uygun sağlanması amacı hiç bir zaman ihmal ve gözardı edilmemeli, adaletin şekil hukukuna tercih edilmesi üstün görülmemelidir.

Bu nedenle, mazeret ileri sürülmesi halinde, makul ve ihtiyatlı bakmanın usul hükümlerinin özüne ve sözüne uygun düşeceğinde kuşku ve duraksamaya yer olmaması gerekirken, yazılı gerekçe ile mazeretin reddi ve sonuçta davanın açılmamış sayılması usul ve yasaya uygun görülmemiştir.

O halde mahkemece yargılamaya devam edilerek davanın esasının incelenmesi ve esas hakkında bir hüküm kurulması gerekir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir… ),

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava; tedbir ve iştirak nafakası istemine ilişkindir.

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalı kocanın ailenin ve müşterek çocuklarının bakım ve geçim yükümünü yerine getirmediği ve başka bir kadınla birlikte yaşadığını belirterek, TMK 196.madde uyarınca davacı için tedbir, müşterek çocuk için iştirak nafakasına hükmedilmesini talep etmiştir.

Davalı, ayrı evde yaşamasının sözkonusu olmadığını, davacı ve çocuğunun iaşesini sağladığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davacı vekilinin aynı gün başka bir mahkemede duruşması olduğuna dair mazeretini belgelendirmediği gerekçesiyle, mazeretinin reddine ve 6100 sayılı HMK’nun 320.maddesi uyarınca daha önce bir kez yenilenen davanın açılmamış sayılmasına dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Özel Daire tarafından yukarıda açıklanan gerekçelerle bozulmuş, mahkemece “davacının mazeretini temyiz dilekçesi aşamasında delillendirdiği, mahkemenin mazereti araştırma yükümü olmadığı, usul kurallarının konuluş amacının davanın her iki tarafının da haklarını korumak, kararın adaletli olmasını sağlamak ve davanın taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözerken her iki tarafı da aynı oranda korumak olduğu ve aynı gün aynı gerekçe ile verilen bir diğer kararın onanması karşısında eşitlik ilkesinin de göz ardı edilemeyeceği” gerekçeleriyle, davanın açılmamış sayılmasına ilişkin hükümde direnilmiştir.

Direnme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Uyuşmazlık; belgelendirilmediği gerekçesiyle davacı vekilinin mazeretinin reddine ve sonuçta davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararların usul ve yasaya uygun olmadığı, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.

Bilindiği üzere hukuk yargılamasına ilişkin kurallar, yargılamanın düzenli yapılması ve hakkın olabildiğince çabuk elde edilmesi amacını gerçekleştirmek için getirilmiştir. İşte hakkın elde edilmesi için birer araç olan bu kurallar amaca uygun somut bir görevin varlığı halinde uygulama alanı bulurlar. Aksi halde, araçla ulaşılması istenilen amaç arasında gerçek ve esaslı bağın bulunmaması anlamsızlığı ( şekilcilik ) ortaya çıkarır. Mahkemelerin amacı, ne olursa olsun uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak değil, pozitif hukukun ölçüsünde, hakkı belirleyerek sonuca ulaşmaktadır.

Bu nedenle geciken adaletin, adaletsizlik olduğu düşünülerek, davaların uzamasını veya uzatılmak istenmesini engellemek üzere getirilen usul kuralları, kanunun amacına uygun olarak kullanılmalı, davanın reddi için bir araç sayılmamalıdır.

Somut uyuşmazlığın incelenmesinde, mahkemece davacı vekilinin 18.07.2012 tarihli oturuma, aynı gün başka mahkemedeki duruşması nedeniyle katılamayacağı yönünde vermiş olduğu mazeretin belgelendirilmediği gerekçesiyle reddine ve davanın HMK’nun 320. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına karar verildiği görülmektedir.

Ne var ki, davacı vekilinin katılacağını beyan ederek mazeret dilekçesinde bildirdiği davaya ait 18.07.2012 tarihli duruşma zaptının incelenmesinde, avukatın mazeret olarak bildirdiği davanın duruşmasına ilk olarak bu celsede katıldığı ve bir kısım davacı vekili olarak duruşmalara kabulünün yapıldığı, dolayısıyla Bulanık Asliye Hukuk Mahkemesince davacı vekiline önceden yapılmış ve mazeret dilekçesine ekleyebileceği bir tebligat veya duruşma zaptı örneğinin bulunmadığı ve özellikle davanın niteliğinin davacı kadın ve müşterek çocuk için tedbir ve iştirak nafakası istemine ilişkin olduğu hususları gözardı edilerek, mazeretin reddine dair verilen kararın usul kurallarının ruhuna ve özüne uygun düşmediği açıktır.

Hukuk Genel Kurulu’nda yapılan görüşmeler sırasında bir kısım üyeler, davacı vekilinin yargılama sırasında duruşmaların çoğuna katılmaması nedeniyle dürüstlük kuralına aykırı davrandığı ayrıca, mazeret olarak bildirilen dava dosyasının önceki duruşma zaptını sunarak mazereti belgelendirebileceği gerekçeleriyle mazeretin reddi kararının doğru olduğunu belirtilerek, kararın onanması yönünde görüş bildirmiş iseler de bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerle çoğunluk tarafından kabul edilmemiştir.

O halde, mahkemece, aynı yönlere işaret eden ve Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulması gerekirken, davacı vekilinin mazeret talebinin reddi ile davanın açılmamış sayılmasına dair önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı 6217 sayılı Kanun’un 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 26.11.2014 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.

İÇTİHAT-26-

06.11.2015 08:21:53